Dalton is een onderwijsconcept voor basis- en voortgezet onderwijs. De grondlegster hiervan is de Amerikaanse Helen Parkhurst (1887-1973). Dalton is geen methode of systeem, maar een “way of life”. Het is een raamwerk waarbinnen het team gezamenlijk een invulling geeft. Zo heeft elke daltonschool een eigen gezicht.
Het Dalton Plan
Sinds 2012 richt het Nederlandse daltononderwijs zich op vijf kernwaarden, namelijk:
- zelfstandigheid
- vrijheid en verantwoordelijkheid
- samenwerking
- effectiviteit
- reflectie
Zelfstandigheid
Zelfstandig leren en werken op een daltonschool is actief leren en werken. Zelfstandigheid kan alleen ontwikkelen als voldoende vrijheid en mogelijkheden tot zelfstandigheidsontwikkeling worden geboden. De kinderen worden gestimuleerd en aangezet om problemen zelf op te lossen, het werk zelf te plannen en niet afhankelijk te zijn van hulp. Uitgangspunt daarbij is dat we geloven in de mogelijkheden die kinderen in zich hebben.
Vrijheid en verantwoordelijkheid
De kinderen krijgen de vrijheid binnen de weektaak keuzes te maken. Zo wordt vorm gegeven aan de ontwikkeling van eigenaarschap. Kinderen leren verantwoordelijk te zijn voor zichzelf en hun omgeving.
Samenwerking
Op onze school leren leerlingen samenwerken. Ze werken in tweetallen en kleine groepjes aan bepaalde taken. Ze leren reflecteren op hun eigen inbreng en die van anderen, verantwoordelijkheid te delen, ze leren omgaan met teleurstellingen en ervaren de meeropbrengst van samenwerken. Er wordt regelmatig gebruik gemaakt van coöperatieve werkvormen. Zo maakt samenwerken het verschil.
Effectiviteit
We leren de kinderen doelmatig om te gaan met taken, tijd en leermiddelen, zodat de leeropbrengsten zo optimaal mogelijk worden. Onderwijs hoort kinderen ook sociaal en moreel te vormen, zodat ze hun zelfredzaamheid en sociaal verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen. Het geven van verantwoordelijkheid werkt effectiever dan het alleen-maar-luisterenonderwijs.
Reflectie
Leerlingen reflecteren regelmatig op het eigen gemaakte werk en het werk van anderen. Leerlingen beantwoorden bijvoorbeeld vragen als: vond ik het werk makkelijker of moeilijker dan ik van tevoren had ingeschat? Of: hoe komt het dat ik mijn taak niet op tijd heb afgekregen? Maar ook: ik heb een onvoldoende beoordeling gekregen, maar ik dacht zelf dat ik een goed zou krijgen. Hoe komt dit? Dit soort vragen stimuleert leerlingen om inzicht te krijgen in het eigen leerproces. We leren de kinderen ook hun werk te waarderen.
Borging
Borging is geen kernwaarde, maar wel heel belangrijk om de kwaliteit van het daltononderwijs te bewaken. Daltonscholen worden om de vijf jaar gevisiteerd. De Nederlandse Dalton Vereniging geeft licenties af aan scholen die blijk geven de kernwaarden op een goede manier in de praktijk vorm en inhoud te geven.
Daltononderwijs: dagindeling, taken en plannen
De leerlingen werken met een dag- en een weekplanning die vanaf groep 3 zichtbaar is op de taakbrief. Er zijn basistaken (verplichte lesstof) en keuzetaken. De leerkracht stemt de basistaak zoveel mogelijk af op het niveau van de individuele leerling. Bij een keuzetaak kiezen kinderen uit een aantal opdrachten of mogen zij zelf bedenken wat ze willen leren.
Bron: dalton.nl